Musiques Nouvelles : Attention, Musiques Fraîches !

Claude Evence Janssens, Thus spoke Rossetti
Virginie Tasset, D’un souffle
Xavier Deprez, Ode à la Domina Adishaloriss
Laurent Pigeolet, Sigils
David Nùñez, Canon Loxodromico

EINDE VAN HET CONCERT : ± 21:30

Dit concert is een samenwerking tussen MARS - Mons Arts de la scène / Musiques Nouvelles en Flagey.

Jean-Paul Dessy, dirigent

Elise Gäbele, stem
David Núñez, viool
Maxime Desert, altviool
Jean-Pol Zanutel, cello
Berten D'Hollander, fluit
Charles Michiels, klarinet
Adrien Lambinet, trombone
Mathias De Amicis, slagwerk
Xavier Locus, piano
Hughes Kolp, gitaar

Claude Evence Janssens, Thus spoke Rossetti

Gebaseerd op gedichten van Christina Rossetti.

1. Song – Remember

2. Dead before death

3. A birthday – An end

Christina Rossetti (1830-1894), zus van de prerafaëlitische schilder Dante Gabriel Rossetti, was een beroemde dichteres in het Victoriaanse Engeland van de negentiende eeuw. Ze was een vastberaden onafhankelijke vrouw en ijverde voor pacifisme, de strijd tegen slavernij en algemeen vrouwenkiesrecht. Ze werd beschouwd als een symbool van vrouwelijke genialiteit en een leidende figuur in de negentiende-eeuwse poëzie.

Claude Evence koos vijf van de ongeveer zevenhonderd gedichten van de dichteres voor zijn drieluik "Thus spoke Rossetti". Hij wilde de vijf gedichten vol intense emoties overbrengen door middel van muziek, zang in het bijzonder. Hiervoor schreef hij drie werken voor sopraan en een instrumentaal ensemble, waarin hij de gedichten samenbrengt die geïnspireerd zijn op de liefde, het leven en de aanvaarding van de eindigheid van beide. Vijf gedichten over de dood, tegelijkertijd tragisch en sereen, precies zoals de componist de drie muziekwerken beoogde.

Virginie Tasset, D’un souffle

De compositie begint met een zachte bries die doet denken aan de late zomer. De klankkleuren zijn fragiel en de tijd lijkt te zijn opgeschort rond een enkele noot, de mi, die geleidelijk wordt gekleurd door andere consonante sonoriteiten. Beetje bij beetje laat de protagonist 'mi' zichzelf gelden en herhaalt zichzelf, waarbij hij de eolische verlaat om deel te nemen aan een nonchalante repetitieve beweging. De eerste melodie zweeft boven het tapijt van noten. De zomerse traagheid die het begin van het stuk kenmerkt, wordt gevolgd door een nieuwe 'windvlaag', dan weer andere ideeën, met als hoogtepunt een dynamische, assertieve passage die genereus en expressief is.

Xavier Deprez, Ode à la Domina Adishaloriss

Dit stuk, opgedragen aan het vrouwelijke Absolute, is geschreven in vijf contrasterende delen. Verwijzend naar muzikale stijlen die ver van elkaar zijn verwijderd (barok, dodecafonie, bepaalde kleuren ontleend aan Olivier Messiaen, gregoriaans gezang en jazz), komen enkele verborgen parels erin samen. Elke letter van het alfabet heeft een corresponderende noot in de toonladder (B.A.C.H = sib la do si). Daardoor heeft de titel 'Domina Adishaloriss' een muzikaal equivalent in het stuk en komt het drie keer voor, gebruikmakend van het effect van een orgelregister, de Cornet, die de eerste vijf harmonischen van de klank laat horen per gespeelde noot. Ravel gebruikte deze techniek in zijn Bolero. Elk recitatief en droomachtig deel wordt gevolgd door een ritmische episode. Het geheel is innemend. De concepten van de mannelijke en vrouwelijke frase lopen als een rode draad door de muziekgeschiedenis, inclusief de ontwikkeling van de tweethema-sonate. De Ode is hier meer een evocatie van het vrouwelijke dan een confrontatie van het complementaire tegenovergestelde.

Laurent Pigeolet, Sigils

Een sigil is een grafisch symbool voor een magische intentie of zijn. Het fungeert als een intermediair tussen de zichtbare en onzichtbare wereld. Allerlei soorten sigils komen voor in vele culturen en in religieuze en esoterische praktijken. Je kunt ze zelf ontwerpen, een talisman maken... Als dragers van een transformerende boodschap voedden sigils mijn muzikale verbeelding. Ik heb ze metaforisch omgezet in klanken en hun grafische representatie, die altijd een symbolische en wiskundige component hebben. Halverwege tussen verhaal en abstractie is Sigils noch hermetisch noch beschrijvend. Het zijn vijf oefeningen in harmonie, waarin ik manieren verken om harmonie te herzien. De relatie tussen harmonie en tijd is een rijk onderzoeksgebied: hoe verandert de perceptie van harmonie afhankelijk van het tempo? Hoe klinken verschillende lagen van klankkleuren naargelang hun temporele verdelingen? Een greep uit de vragen die aan de basis lagen van mijn muzikaal werk.

David Nùñez, Canon Loxodromico

Het werk ontleent zijn naam aan de loxodroom. Deze lijn, gebruikt in de navigatie, werd in 1537 voorgesteld door Pedro Nunes. De loxodroom is het resultaat van de bolvormige aarde waaraan een rechte lijn zich moet aanpassen. In dit werk is de loxodroom een metafoor voor de relatie tussen componist en uitvoerder. Maar het gaat ook over hoe oorspronkelijke bedoelingen zich moeten aanpassen aan een sociale omgeving, met verrijkingen en beperkingen als gevolg. Daarom hebben de uitvoerders van dit werk een open en creatieve rol.

Jean-Paul Dessy is componist, dirigent en cellist, en behaalde tevens een master in filosofie en literatuur. Hij leidt het creatie-ensemble "Musiques Nouvelles" in residentie bij Mars (Mons arts de la scène) in het luistercentrum "Arsonic", een zaal met een uitzonderlijke akoestiek die hij sinds 2015 heeft ontworpen en geleid. Sinds 2021 is hij lid van de Koninklijke Academie van België.

Jean-Paul Dessy dirigeerde driehonderd wereldpremières van hedendaagse werken en nam meer dan tachtig cd's op met zowel klassieke als hedendaagse muziek. Daarnaast heeft hij samengewerkt met een kleine honderdtal jazz-, pop-, en rockartiesten. Hij componeerde symfonische muziek, kamer- en elektronische muziek, een opera, een requiem en talrijke stukken voor toneel, theater en dans.

Le Chant du Monde/Harmonia Mundi heeft twee cd's van zijn cellocomposities uitgebracht: The Present's presents en Prophètes, die hij ook uitvoert. Het label Cyprès heeft twee cd's uitgebracht met zijn werken O Clock en Requiems.
 
Het muzikale onderzoekswerk van Jean-Paul Dessy is vooral gericht op het sacrale: het concert als liturgie, instrumentale praktijk als meditatiemiddel, compositie als plaats van profetie, geluid als openbaring.

Claude Evence Janssens

Claude Evence Janssens debuteerde als componist met muziek die hij schreef voor een groep, door hem omschreven als "barokke pop-rock". Hij won er de Marcel Hicter-prijs mee van de Franse Gemeenschap van België. Deze klassiek geschoolde muzikant, een Bach-liefhebber en musicoloog, creëerde reclamemuziek vooraleer hij zich toelegde op muziek in de Third stream (een combinatie van klassiek en jazz) en de Fourth stream (een crossover van klassiek, jazz, R&B en wereldmuziek), wat resulteerde in meer dan tien geprezen albums.

Tegenwoordig componeert hij werken die dichter aanleunen bij klassieke en hedendaagse muziek. Maar hij integreert nog steeds elementen uit de gemengde genres, ondersteund door elektronica (via geluidssynthese en sampling), deels verwijzend naar Terry Riley, Steve Reich, Philip Glass of John Adams, David Lang, Arvo Pärt, enz.

Virginie Tasset

Op het kruispunt van hedendaagse muziek en beeldmuziek, wil Virginie Tasset vooral een verhaal vertellen. Compositie is voor haar een middel daartoe, puur muzikaal of verweven met een ander medium (theater, dans, tekst, film, ...).

De basis voor haar muzikale esthetiek legde Tasset tijdens haar studies aan de conservatoria van Luik (Muziekschriftuur) en Bergen (Toegepaste Muziek) en aan de ULB (Podiumkunsten). In haar laatste jaar aan het Conservatorium van Luik experimenteerde ze met de link tussen muziek en theater (2015: Leurre Bleu, gecreëerd in het Théâtre de Liège). Tijdens haar studies aan het Conservatoire de Mons (2018) componeerde ze muziek voor de kindervoorstelling Alamor van Cie Jordi-Vidal en voor een filmconcert van Ensemble 21 (The Devils Ball).

In 2019 schreef ze de soundtracks voor de animatieshorts Chien van Géraldine Charpentier (2019) en Chrysalide van Jeanne Ruelle (2019). Dat jaar componeerde ze ook een werk voor twee piano's, Pichincha, dat op 15 augustus in première ging op het Etalle Water Festival voor het duo Léna & Louise Kollmeier. In 2020 componeerde ze Les Images du Soir, voor twee pianoduo's: Léna & Louise Kollmeier (BE - première in de Abbaye de Villers-la-Ville in juli 2020) en het duo Hælix (FR/BE - Franse première op het Présences Féminines festival in het najaar van 2022).

In 2021 produceerde ze de soundtrack voor La Légende du Printemps, een film van de jonge animator Lou Vérant. In 2022 componeert ze voor Le Tout Petit Voyage, een animatiefilm van Emily Worms, geproduceerd door Folimage, Nadasdy Film en Gebeka Films. Ze kreeg steun van de Fédération Wallonie-Bruxelles (hedendaagse muzikale creatie en een toekomst voor cultuur) om de creatie van Insectarium voort te zetten. De 10 microkosmossen voor piano voor vier handen en elektronische tracks die samen Insectarium vormen, werden in 2023 door het Forum de la Création Musicale gepubliceerd in een gelijknamige collectie.

In 2024 componeerde Virginie samen met Eugénie Defraigne de muziek voor het kinderpoppenspel Nos 4 saisons van Cie Les Carottes Sont Cuites? Datzelfde jaar schreef ze drie nieuwe hedendaagse werken: Nuit Profonde voor het Trio Les Heures Bleues, 4 miniatures méditatives voor het Trio O3 (première in Arsonic in maart 2024) en D'un souffle voor het ensemble Musiques Nouvelles (première in Arsonic en Flagey in mei 2024).

Xavier Deprez

Xavier Deprez is organist, improvisator en componist. Hij won de nationale Axion Classics orgelwedstrijd (Brussel) en was finalist in de 1e Gottfried Silbermann International Organ Competition in Freiberg (Duitsland). Xavier Deprez studeerde bij Jean Boyer, Stanislas Deriemaker en Joris Verdin, Jean Ferrard en Benoît Mernier, Louis Robilliard en Robert Kohnen. Hij is afgestudeerd aan het Centre de Formation Liturgique in Brussel.

Hij speelde continuo bij het barokorkest "les Agremens" onder leiding van Jean Tubery en Guy Van Waas, en begeleidde het Chœur de Chambre van Namur (België). In 1993 werd hij benoemd tot hoofdorganist van de kerk Notre-Dame du Finistère in Brussel, waar hij samen met zijn echtgenote Momoyo Kokubu, die organist is, de “Orgel op Maandag” serie van lunchconcerten oprichtte. Sinds 2000 werden er bijna duizend concerten georganiseerd, met orgel en andere instrumenten op het prachtige Loret-instrument dat werd gerestaureerd door de Manufacture d'orgues Thomas.

Als titulair organist van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal in Brussel (2010) is hij artistiek leider van de Ars in Cathedrali Kathedraalconcerten en Feestmissen. Hij speelt ook tijdens plechtigheden die worden bijgewoond door de Belgische Koninklijke familie.

Xavier Deprez doceerde orgeluitvoering en improvisatie aan het Conservatoire Royal de Musique de Mons (2002-2019).

Als recitalist werd hij uitgenodigd voor optredens in Europa (België, Engeland, Rusland, Zwitserland, Nederland, Italië) en gaf hij concerten in Japan als solist en met zijn vrouw. Hij was lid van de orgeljury van het eerste orgelconcours in Kislovodsk (RU).

Xavier Deprez is ook de componist van een veertigtal werken voor orgel, koor en solostemmen.

Zijn eerste cd met vocale en instrumentale werken is net uitgebracht op het MeloPhone label: "Le Vent Souffle Où Il Veut".

xavierdeprez.net

Laurent Pigeolet
Laurent Pigeolet heeft een schat aan ervaring opgebouwd als componist, pianist, organist, koorzanger en docent in verschillende muzikale disciplines. Zijn werken worden op talloze festivals uitgevoerd. Hij schrijft voor alle soorten ensembles: van solo tot orkest, kamermuziek, elektroakoestische muziek en de mengeling van beide. Hij werkte samen met talrijke ensembles en schreef voor dans-, film- en theatervoorstelilngen. Als pianist heeft hij opgetreden met verschillende orkesten, in kamergroepen, als solist en als begeleider. Zijn repertoire omvat alle periodes van middeleeuwse tot hedendaagse muziek. Hij staat vooral bekend om zijn grote klankbereik en virtuositeit.

Als docent verdeelde hij de afgelopen jaren zijn tijd tussen het Conservatoire de Bruxelles, het IMEP, de Académie de Waver en de Académie de Court-Saint-Etienne. Hij doceerde piano, improvisatie, begeleiding, muzikale analyse en compositie.

De esthetiek van zijn werken is voortdurend in ontwikkeling. Aanvankelijk bekeerde hij zich tot het serialisme, maar later verwierp hij bepaalde principes die indruisten tegen de levende aard van geluid. Maar zonder zijn vroegere stijl volledig te verloochenen, waarin hij zorgvuldig bepaalde kenmerken van het structurerende denken behoudt, ontwikkelt hij geleidelijk aan een nieuwe taal, die vooral gebaseerd is op harmonische verschuivingen, cross-fades en lichtspel.

Laurent Pigeolet schreef voor verschillende ensembles, waaronder het Nationaal Orkest van België, Ensemble Musiques Nouvelles, Luxembourg Sinfonietta, Ensemble Uyttenhove, Ensemble Altazor, het duo Aton et Armide, het Emergence Festival, Belgian Chocolates, Loop en Ars Musica.

www.laurentpigeoletcompositeur.be

David Nùñez

Venezolaanse violist en componist, woonachtig in Santiago de Chile. Van 1989 tot 2008 woonde David Nùñez in Brussel, waar hij in 1997 afstudeerde. In datzelfde jaar bracht hij zijn eerste cd uit met muziek voor viool solo.

Sindsdien nam hij tientallen producties op voor labels als Harmonia Mundi, Neos, Mode en anderen, onder andere in samenwerking met de Belgische ensembles Musiques Nouvelles en Ictus.

Hij gaf masterclasses aan het Conservatorio del Sistema de Orquestas Juveniles in Venezuela, het Conservatoire Royal in Brussel, het Conservatorio de la Rosas in Mexico, de Hochschule für Musik Franz Liszt in Duitsland, het Conservatorio di Milano in Italië, en in Chili is hij professor aan de Pontificia Universidad Católica, waar hij naast docent van viool en kamermuziek ook lid is van het 'Surkos' strijkkwartet, waarmee hij verschillende opnames maakte. In Argentinië is hij artistiek leider van het 'UNTREF' strijkkwartet aan de Universidad Nacional Tres de Febrero, een project gewijd aan hedendaagse muziek.