Het Flageygebouw
De geschiedenis van de pakketboot
In 2002 werden de vernieuwingswerken aan het vroegere Nationaal Instituut voor Radio-omroep (NIR) beëindigd. Het gebouw, dat in 1994 gedeeltelijk geklasseerd werd, kreeg in 1998 een nieuwe bestemming dankzij de n.v. Omroepgebouw Flagey. Zo werd het gebouw niet alleen gerehabiliteerd, maar kreeg zijn geschiedenis ook een boeiend verlengstuk.
Met de oprichting van het NIR in 1930 kwam er een einde aan de pioniersjaren van de radio. Dit medium ontwikkelde zich toen zodanig dat een modern omroepgebouw absoluut noodzakelijk werd. Eind 1933 werd er een wedstrijd uitgeschreven die in de wacht gesleept werd door de Belgische architect Joseph Diongre.
Zijn ontwerp combineert architecturale vernieuwing met de strengste eisen op akoestisch en technisch vlak. Het origineelste aspect van het project is de aandacht voor het publiek dat een volwaardige plaats krijgt die duidelijk tot uiting komt in de architecturale uitwerking. De architect besteedde eveneens bijzondere aandacht aan de afwerking, de materialen en liet aangepast meubilair ontwerpen. Door de soberheid en het pragmatisme van zijn concept, bouwde Diongre, tussen 1935 en 1938, de “geluidsfabriek” waar vraag naar was en één van de eerste omroepgebouwen in Europa.
Vanaf zijn inhuldiging kent de pakketboot wereldfaam. De intrinsieke kwaliteiten van de studio’s (in het bijzonder Studio 4, volledig gerenoveerd door Philippe Samyn aan het einde van de jaren 90) worden over de hele wereld geprezen en trekken de meest prestigieuze musici (klassiek, hedendaags en jazz) van de eeuw aan, zowel voor concerten en festivals als voor opnamen. De geschiedenis van het gebouw gaat vanaf het begin gepaard met radiofonische en muzikale creatie en maakt vanaf 1953 ook de komst mee van de televisie, hét nieuwe medium dat een geweldige expansie zou ondergaan. Zo was het NIR gedurende meer dan dertig jaar het audiovisuele centrum bij uitstek. Wanneer de oorspronkelijke eigenaars het gebouw in 1974 verlieten, namen verschillende culturele instellingen er hun intrek tot in 1995 waardoor het een bijkomende dimensie kreeg.
De initiatienemers van de herbestemming van de pakketboot
In de loop van 1997 start een werkgroep samengesteld uit prominente figuren uit de privé- en de culturele sector met de uitwerking van een reddingsplan voor het voormalige NIR-gebouw met het oog op een nieuwe bestemming en restauratie. Rekening houdend met de gedeeltelijke klassering van het gebouw en de asbestproblematiek wordt er een haalbaarheidsstudie uitgevoerd.
Richtinggevende aspecten bij de herbestemming zijn de emblematische waarde van een instituut dat synoniem was voor culturele en technologische vernieuwing en drager van optimale stilistische, technische en urbanistische kwaliteiten. Het nieuwe project is resoluut cultureel en overtuigt onmiddellijk de toenmalige eigenaars (VRT en RTBF) alsook de betrokken overheden. Nadien kost het Robert Delville, Manfred Loeb en Piet Van Waeyenberge, initiatiefnemers van het project, slechts enkele weken om hun doel te bereiken.
Op 30 juni 1998 wordt de naamloze vennootschap Omroepgebouw Flagey opgericht met een huidig kapitaal van 47 miljoen euro en wordt eigenaar van dit uitzonderlijk architectonisch erfgoed. Dat dertig Belgische ondernemingen samenwerken om een bedreigd meesterwerk te redden en zijn oorspronkelijke luister terug te bezorgen is voor België een ware primeur.
De culturele ruimte
De ruimte bestemd voor de culturele activiteiten bevindt zich midden in het gebouw en herbergt vijf zalen die verschillen in grootte en functie. Een technisch vacuum tussen de studio’s zorgt ervoor dat ze gelijktijdig voor verschillende activiteiten gebruikt kunnen worden.
De infrastructuur van Flagey werd aangepast met het oogop de nieuwe culturele invulling van het gebouw maar ook in functie van zijn unieke profiel en een polyvalent gebruik. Bij de verschillende ingrepen werd rekening gehouden met het architecturaal en akoestisch patrimonium dat gedeeltelijke geklasseerd is evenals met de veeleisende behoeften van de 21e eeuw.
De zaalcapaciteit van Studio 4 werd uitgebreid door middel van balkons en de technische infrastructuur werd geoptimaliseerd dankzij nieuwe licht- geluids- en filminstallaties. Studio’s 1, 2, 3 en 5 werden ook gerestaureerd en toegankelijk gemaakt voor het publiek en zijn in functie van hun architecturaal en akoestisch karakter geschikt voor zeer uiteenlopende activiteiten.
Ook de onthaalfaciliteiten voor publiek, artiesten en technici werden aangepast en gemoderniseerd.
Naast de publieke ingang op het Heilig-Kruisplein (tegenover de Vijvers van Elsene) ligt het bespreekbureau en ook enkele brasseries die een complementaire werking hebben met de culturele activiteiten.
Rondleidingen
- Voor Nederlandstalige rondleidingen, gelieve contact op te nemen met Korei.
- Voor Franstalige rondleidingen, gelieve contact op te nemen met Arkadia.
