'Lofzang op het leven'

Saxofonist Archie Shepp viert zijn tachtigste verjaardag! De huidige 'King of Jazz' en saxofonist Shabaka Hutchings schetst aan de hand van zijn vijf favoriete albums een muzikaal portret van Shepp. 

'Tijdens mijn hele muzikale leerproces had het werk van Archie Shepp een louterend effect op me. De emotionele reikwijdte van zijn klanken leerde me dat elke gespeelde noot van menselijkheid doordrenkt kan zijn. In deze klankenwereld wordt kracht bekeken in het licht van kwetsbaarheid en is stil gemijmer de pijler waarop grootse verklaringen worden gebouwd.

The Magic of Ju-Ju is één van mijn favoriete jazzalbums. Het contrast tussen de nummers is gewoon perfect. Ik hoor Shepp spelen en het is alsof hij in meerdere talen spreekt. Hij improviseert helder en vloeiend. Ik stel me hem voor als een priester die bezeten is, die buiten zichzelf is en tegelijk vol verwondering. Ik hoor zijn noten en het is alsof die doordrongen zijn van betekenis. Hij gaat veel verder dan de structuren die de jazztraditie voorschrijft. Het fascineert me dat Shepp in zijn opvattingen over muziek altijd dicht bij zijn Afrikaanse roots is gebleven. Met

Yasmine, a black woman neemt hij me mee naar een plek waar een brede visie op de muzikale invloed uit Afrika centraal staat. Daar leeft de hunkering van de diaspora naar het overbruggen van de metafysische kloof tussen de opvattingen van het moederland en de muzikale mogelijkheden die ontstaan in de smeltkroes van een vreemd land.

Wo!man herinnert me eraan dat Shepps muziek aansluit bij mijn eigen beleving. Het album benadrukt het belang van het mysterie : niet alles moet belicht worden. Het blootleggen van de diepe schoonheid en het ontdekken van de mogelijkheden van dit album waren verhelderend.

Four for trane was mijn eerste kennismaking met Archie Shepp. Ik herinner me hoe me bij de eerste beluistering een overweldigende nieuwsgierigheid bekroop. Dat was tijdens mijn studietijd ; mijn aandacht ging toen grotendeels naar mijn pogingen om solo’s van de grote namen van de jazz te leren en te transcriberen. Ik wilde de harmonische en melodische eigenheden van de muziek vatten. In het licht van dit monumentale album begon ik te twijfelen aan mijn rol in het leerproces. Ik was het gewend te ontdekken welk harmonisch materiaal ik aan mijn muziektaal kon toevoegen. Dit album vroeg echter zo’n emotioneel engagement van me, dat ik een tijdlang niet meer op deze manier naar jazzmuziek kon luisteren.

Het zoeken naar de betekenis van de klanken werd belangrijker dan het eenvoudige begrijpen waarom de noten op een bepaalde manier gerangschikt zijn. Het kost me moeite om The Long March intuïtief een plaats in de geschiedenis te geven. In mijn hoofd staat de muziek los van tijdsbepalingen : ze maakt tijdreizen overeenkomstig met mijn verbeeldingskracht. De uitvoering illustreert de tumultueuze hartstocht van mensen die gevormd zijn door de energie van de revolutionaire Sixties. Tegelijkertijd inspireert ze me tot dromen over compleet nieuwe klanken. Ik vind dat er hier iets wezenlijks gemaakt wordt. Shepp en Roach putten uit een bron van energie die ouder is dan de jazz, ouder dan de opgenomen muziek en ouder zelfs dan het idee van muziek als een commercieel goed. Voor mij is deze muziek een uitdrukking van het pure geluk van het scheppen en een lofzang op het leven.‘

Zin om Archie Shepp's muziek beter te leren kennen? Kom naar zijn concert tijdens het Brussels Jazz Festival: 
Archie Shepp Quartet : 11.01 – 20:15 – € 31 [28] – Studio 4

Ook Shabaka Hutchings staat op ons festival met zijn band: 
The Comet is Coming: 19.01 – 22:30 – € 15 – Heilig-Kruishal / Hall Sainte-Croix